Er is van alles mis met het kapitalisme. Allereerst zij opgemerkt dat kapitalisme eigenlijk geen “isme” is in de zin van socialisme, communisme en anarchisme. Kapitalisme is min of meer de economische uitdrukking van de donkere kant van de mens. Het sluit naadloos aan bij de hebzucht, de machtswellust en de niet aflatende jacht op respect, ontzag en status. Kortom het kapitalisme is de economische vertaling van de menselijke hoedanigheid. Een hoedanigheid die mede op grond van de evolutietheorie verklaard wordt. Oude evolutionaire mechanismen, die eens de mens als zoogdier een voorsprong gaven ten opzichte van de andere zoogdieren/concurrenten, zorgen er in toenemende mate voor dat het gemiddelde menselijke denken en handelen op economisch gebied meer en meer contraproductieve facetten krijgt voor zover het gaat om het evolutionaire proces dat het voortbestaan van de homo sapiens typeert in wisselwerking met een, door toedoen van diezelfde mens zo ingrijpend en irreversibel wijzigende, leefomgeving. Wat eens evolutionair onmisbaar was in de ontwikkeling van de homo sapiens gaat zich steeds meer tegen hem keren. Ik doel hier met name op het agressieve en dominante macho-gedrag dat in een samenleving van jagers en verzamelaars een absolute voorwaarde was voor de mens om te overleven. Doordat de mens en zijn voorlopers honderdduizenden jaren moesten leven als jagers en verzamelaars is het daarbij horende gedrag onlosmakelijk verbonden met de contemporaine menselijke hoedanigheid. Je zou bijna kunnen zeggen dat het in ons reptielenbrein verankerd ligt.
Dit macho-mechanisme krijgt zijn vertaling in de top van het vrije bedrijf en definieert als het ware het kapitalisme. Het recht van de sterkste wordt daar nog in archaïsche termen vertaald conform de volstrekt achterhaalde mens-onvriendelijke “filosofie” van Herbert Spencer (Brits socioloog, filosoof en antropoloog 1820-1903). Herbert Spencer was de oorspronkelijke bedenker van de term: “Survival of the fittest” (Principles of Biology 1864). Hij bedacht het sociaal-darwinisme waarin hij het evolutionaire beginsel van “The Survival of the Fittest” uiterst selectief toepaste op de menselijke samenleving. Een prachtigvoorbeeld van “Wishful Thinking” tot uitdrukking gebracht middels een aan pseudo-wetenschap grenzende terminologie. Een regelrechte dwaalleer en totaal niet in overeenstemming met de veel wetenschappelijker doordachte evolutietheorie van Wallace en Darwin.
In een steeds geweldlozer en rationeler wordende samenleving die inmiddels zo complex is dat het zelfs voor een goed opgeleide persoon niet echt makkelijk is om alle “Ins and Outs” van een dergelijke maatschappijte bevatten, kan het toegeven aan en het bestendigen van dat contraproductieve archaïsche macho-gedrag de bijl betekenen aan de wortels van diezelfde geweldloze en rationele samenleving. Als gevolg van dit schadelijke evolutionaire relict kan zelfs het voortbestaan van de mens als soort in gevaar worden gebracht.
Het is daarom hoog tijd dat we diep gaan nadenken over de voorwaarden voor een duurzame en liefdevolle samenleving. Om te beginnen zullen wij de loeiende driftmotoren, die de neo-liberale variant van het kapitalisme aandrijven, moeten uitschakelen. Dus meer zelfbeheersing, versobering, bescheidenheid en ruggengraat. Ga er maar aanstaan!!!
wereld en verwondering 